Η εφετινή Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης που γιορτάζεται στις 31 Οκτωβρίου, βρίσκει την Ελλάδα σε μια πραγματική καταθετική «ανθοφορία». Οι κληρονομιές του
παρελθόντος που είχαν κλονίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο τραπεζικό σύστημα έχουν εκλείψει και πλέον τα νοικοκυριά καταθέτουν τα χρήματα τους στα πιστωτικά ιδρύματα και όχι στα «στρώματα».Η επιστροφή στην «κανονικότητα» αποτυπώνεται και στην ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία με τη σειρά της ευνοεί την αποταμίευση (μέσω της αύξησης των εισοδημάτων). Αυτή η αύξηση των εισοδημάτων ευνοήθηκε και από τις πολιτικές στήριξης που εφάρμοσε η κυβέρνηση τη τελευταία τριετία για να αναχαιτίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης.
Έτσι, το Σεπτέμβριο 2022 οι καταθέσεις των νοικοκυριών βρέθηκαν μια «ανάσα» από τα 140 δισ. ευρώ, στα υψηλότερα επίπεδα από το 2012. Αν αθροιστούν σε αυτές και οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, τότε το συνολικό ύψος των καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ανήλθε το Σεπτέμβριο στα 194,5 δισ. ευρώ.
Τα 140 δισ. ευρώ των σημερινών αποταμιεύσεων των νοικοκυριών είναι «μόλις» 10 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με τις καταθέσεις των νοικοκυριών το 2012. Το ποσό αυτό μπορεί να μην φαίνεται μεγάλο. Αλλά είναι εάν συγκριθεί με τις καταθέσεις των νοικοκυρών το 2017. Εκείνη τη χρόνια οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών είχαν υποχωρήσει στα 100 δισ. ευρώ, λόγω των γεγονότων του τρίτου Μνημονίου και των διαρκών απειλών για Grexit (που επικρέμανται από το 2015) και είχαν ήδη οδηγήσει σε capital controls.
Αν επιχειρήσει κανείς μια επισκόπηση μεταξύ 2017 και 2022 διαπιστώνει πως σε μέσα επίπεδα αυτήν την περίοδο, οι καταθέσεις αυξάνονταν ετησίως κατά 6,6 δισ. ευρώ. Και το ποσό αυτό είναι μεγάλο δεδομένου του μεγέθους της ελληνικής οικονομίας
Η Περιφέρεια της χώρας με το μεγαλύτερο ποσό καταθέσεων είναι η Αττική στην οποία βρίσκονται και οι περισσότεροι κάτοικοι και τα περισσότερα τραπεζικά ιδρύματα. Ουσιαστικά το 50% του συνόλου των καταθέσεων της χώρας βρίσκεται στην Αττική και το υπόλοιπο 50% επιμερίζεται μεταξύ των υπολοίπων 12 Περιφερειών. Βεβαίως μεγάλο είναι και το ύψος των καταθέσεων που βρίσκεται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το οποίο προσεγγίζει σήμερα τα 24 δις. ευρώ.
Πάντως θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πως η αποταμίευση δεν εξαντλείται στις τραπεζικές καταθέσεις. Οι επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, ακίνητα και χρυσό είναι και αυτές αποταμιεύσεις με επενδυτικό χαρακτήρα.
Όλες αυτές οι μορφές εναλλακτικής αποταμίευσης έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, αναμένεται εν μέρει να ανακοπεί η ανοδική τους τροχιά λόγω της αύξησης των επιτοκίων. Αντιθέτως, οι διαρκείς αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ θα καταστήσουν μεσοπρόθεσμα πιο ελκυστική την αποταμίευση μέσω τραπεζικών καταθέσεων, καθώς θα προσφέρουν ασφαλέστερες αποδόσεις συγκεκριμένου ύψους.
