Σημαντική επιδαπέδια επιγραφή με δύο στίχους από τους ψαλμούς του Δαυίδ έφερε στο φως η ανασκαφή που γίνεται από το 2007, στη θέση Καταλύματα των Πλακωτών Ακρωτηρίου, στην επαρχία Λεμεσού από το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου….
Ο ένας στίχος στην επιγραφή είναι: «Αύτη η πύλη Κυρίου, δίκαιοι εισελεύσονται εν αυτή». (Αυτή είναι η πύλη του ναού του Κυρίου και μόνον δίκαιοι και ενάρετοι έχουν το δικαίωμα να διέλθουν δι» αυτής προς τον ναόν –Ψαλμός 117).
Στη σημερινή λειτουργική τάξη, ο στίχος αυτός προηγείται του «Σώσον ημάς Υιέ Θεού ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς Σοι Αλληλούϊα» που ψάλλεται κατά την εορτή των Εισοδείων της Θεοτόκου. Στην ίδια επιγραφή υπάρχει και ο στίχος «Ευλογητός Κύριος ο Θεός του Ισραήλ από του αιώνος και εις τον αιώνα. Γένοιτο, γένοιτο» από το 40ο ψαλμό του Δαυίδ.
Όπως έχει γράψει και στο παρελθόν το ΑΠΕ-ΜΠΕ, από τις ανασκαφές, οι οποίες γίνονται υπό τη διεύθυνση της αρχαιολογικής λειτουργού Α’, δρος Ελένης Προκοπίου, έχουν έλθει στο φως τα ερείπια ενός συμπλέγματος από δύο ναούς (Οικοδόμημα Α και Β). Με βάση την επιγραφή δεν αποκλείεται, όπως εκτιμάται, ο δεύτερος ναός (οικοδόμημα Β) να είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου.
Σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, τα δύο εκκλησιαστικά οικοδομήματα, η διάταξη, οι μέχρι σήμερα επιγραφές, αλλά και τα ευρήματα συνθέτουν ένα σύνολο/σύμπλεγμα ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την ιστορία και την αρχαιολογία της Κύπρου, αλλά και για τη μελέτη των διεργασιών μετεξέλιξης της λειτουργικής τάξης κατά τον 7ο αιώνα.
Η ανασκαφή τα δύο τελευταία χρόνια (2013-2014) έχει επικεντρωθεί στη διερεύνηση του Οικοδομήματος Β’. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η αποκάλυψη εξάστυλου προπύλου, σε επαφή με την ανατολική στοά του αιθρίου της πτέρυγας και το δυτικότερο τμήμα του οικοδομήματος, το οποίο έχει συνολικό πλάτος 20μ. και διαχωρίζεται σε τρία κλίτη. Το συνολικό μήκος του ναού, συμπεριλαμβανομένου και του προπύλου, εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 47 μέτρα. Σε αντίθεση με το Οικοδόμημα Α’ (μία τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος ), το οποίο διέσωζε σε πολύ καλή κατάσταση ψηφιδωτό επιδαπέδιο διάκοσμο σε όλη του την έκταση, στον ναό του Οικοδομήματος Β’ η ψηφιδωτή επιδαπέδια διακόσμηση κάλυπτε μόνο το κεντρικό και το νότιο κλίτος και δεν έχει διασωθεί παρά μόνο αποσπασματικά. Το βόρειο κλίτος φέρει δάπεδο από κυπριακό γυψομάρμαρο.
Ανάμεσα στα ευρήματα, συγκαταλέγονται πολυάριθμα θραύσματα από μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη (κίονες, κορινθιακά κιονόκρανα), αλλά και ασβεστολιθικά, κυρίως θραύσματα από επιστέψεις οριζόντιου επιστυλίου από το οποίο βρέθηκαν αρκετά ακέραια μέλη, διακοσμημένα με ανάγλυφα φύλλα άκανθα, θραύσματα από διάτρητα μεσοκιόνια διαφράγματα, ή διαφράγματα παραθύρων, τράπεζες από εισηγμένα πολυτελή μάρμαρα, νομίσματα, και ένας σημαντικά μεγάλος αριθμός από μικρές πολύχρωμες και επίχρυσες ψηφίδες, ο οποίος υποδεικνύει ότι σημαντική έκταση της επιφάνειας των τοίχων του νέου οικοδομήματος ήταν διακοσμημένη με εντοίχειο ψηφιδωτό διάκοσμο.
Στην ανασκαφή, στη θέση Καταλύματα των Πλακωτών Ακρωτηρίου, συμμετείχαν φέτος εθελοντικά Κύπριοι και ξένοι μεταπτυχιακοί αρχαιολόγοι. Την ανασκαφή υποστηρίζει συνεργείο συντήρησης ψηφιδωτών, υπό την εποτεία του δρ. Ελευθέριου Χαραλάμπους, ενώ τα σχέδια γίνονται υπό την καθοδήγηση της Τεχνικού Α’, Μαίρης Τσιάμπερλαιν.
Στην ανασκαφική διαδικασία συμμετέχουν επίσης βετεράνοι του βρετανικού στρατού, ενώ έχει λειτουργήσει παράλληλα και ως χώρος εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά δημοτικού σχολείου.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Via
Ο ένας στίχος στην επιγραφή είναι: «Αύτη η πύλη Κυρίου, δίκαιοι εισελεύσονται εν αυτή». (Αυτή είναι η πύλη του ναού του Κυρίου και μόνον δίκαιοι και ενάρετοι έχουν το δικαίωμα να διέλθουν δι» αυτής προς τον ναόν –Ψαλμός 117).
Στη σημερινή λειτουργική τάξη, ο στίχος αυτός προηγείται του «Σώσον ημάς Υιέ Θεού ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς Σοι Αλληλούϊα» που ψάλλεται κατά την εορτή των Εισοδείων της Θεοτόκου. Στην ίδια επιγραφή υπάρχει και ο στίχος «Ευλογητός Κύριος ο Θεός του Ισραήλ από του αιώνος και εις τον αιώνα. Γένοιτο, γένοιτο» από το 40ο ψαλμό του Δαυίδ.
Όπως έχει γράψει και στο παρελθόν το ΑΠΕ-ΜΠΕ, από τις ανασκαφές, οι οποίες γίνονται υπό τη διεύθυνση της αρχαιολογικής λειτουργού Α’, δρος Ελένης Προκοπίου, έχουν έλθει στο φως τα ερείπια ενός συμπλέγματος από δύο ναούς (Οικοδόμημα Α και Β). Με βάση την επιγραφή δεν αποκλείεται, όπως εκτιμάται, ο δεύτερος ναός (οικοδόμημα Β) να είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου.
Σύμφωνα με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, τα δύο εκκλησιαστικά οικοδομήματα, η διάταξη, οι μέχρι σήμερα επιγραφές, αλλά και τα ευρήματα συνθέτουν ένα σύνολο/σύμπλεγμα ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την ιστορία και την αρχαιολογία της Κύπρου, αλλά και για τη μελέτη των διεργασιών μετεξέλιξης της λειτουργικής τάξης κατά τον 7ο αιώνα.
Η ανασκαφή τα δύο τελευταία χρόνια (2013-2014) έχει επικεντρωθεί στη διερεύνηση του Οικοδομήματος Β’. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η αποκάλυψη εξάστυλου προπύλου, σε επαφή με την ανατολική στοά του αιθρίου της πτέρυγας και το δυτικότερο τμήμα του οικοδομήματος, το οποίο έχει συνολικό πλάτος 20μ. και διαχωρίζεται σε τρία κλίτη. Το συνολικό μήκος του ναού, συμπεριλαμβανομένου και του προπύλου, εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 47 μέτρα. Σε αντίθεση με το Οικοδόμημα Α’ (μία τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος ), το οποίο διέσωζε σε πολύ καλή κατάσταση ψηφιδωτό επιδαπέδιο διάκοσμο σε όλη του την έκταση, στον ναό του Οικοδομήματος Β’ η ψηφιδωτή επιδαπέδια διακόσμηση κάλυπτε μόνο το κεντρικό και το νότιο κλίτος και δεν έχει διασωθεί παρά μόνο αποσπασματικά. Το βόρειο κλίτος φέρει δάπεδο από κυπριακό γυψομάρμαρο.
Ανάμεσα στα ευρήματα, συγκαταλέγονται πολυάριθμα θραύσματα από μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη (κίονες, κορινθιακά κιονόκρανα), αλλά και ασβεστολιθικά, κυρίως θραύσματα από επιστέψεις οριζόντιου επιστυλίου από το οποίο βρέθηκαν αρκετά ακέραια μέλη, διακοσμημένα με ανάγλυφα φύλλα άκανθα, θραύσματα από διάτρητα μεσοκιόνια διαφράγματα, ή διαφράγματα παραθύρων, τράπεζες από εισηγμένα πολυτελή μάρμαρα, νομίσματα, και ένας σημαντικά μεγάλος αριθμός από μικρές πολύχρωμες και επίχρυσες ψηφίδες, ο οποίος υποδεικνύει ότι σημαντική έκταση της επιφάνειας των τοίχων του νέου οικοδομήματος ήταν διακοσμημένη με εντοίχειο ψηφιδωτό διάκοσμο.
Στην ανασκαφή, στη θέση Καταλύματα των Πλακωτών Ακρωτηρίου, συμμετείχαν φέτος εθελοντικά Κύπριοι και ξένοι μεταπτυχιακοί αρχαιολόγοι. Την ανασκαφή υποστηρίζει συνεργείο συντήρησης ψηφιδωτών, υπό την εποτεία του δρ. Ελευθέριου Χαραλάμπους, ενώ τα σχέδια γίνονται υπό την καθοδήγηση της Τεχνικού Α’, Μαίρης Τσιάμπερλαιν.
Στην ανασκαφική διαδικασία συμμετέχουν επίσης βετεράνοι του βρετανικού στρατού, ενώ έχει λειτουργήσει παράλληλα και ως χώρος εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά δημοτικού σχολείου.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Via
